Historische Brusselse liften kunnen blijven bestaan!
Achter de gevels van heel wat oude Brussels gebouwen schuilen prachtige historische liften. Dit, dikwijls vergeten, erfgoed dreigde lange tijd te verdwijnen. De opgelegde modernisering van alle Belgische liften zou namelijk onherroepelijk hun historische, esthetische en technische eigenschappen beschadigen. Dankzij een initiatief van Brussels staatssecretaris bevoegd Erfgoed Pascal Smet wordt dat nu verijdeld.
Achter de gevels van heel wat oude Brussels gebouwen schuilen prachtige historische liften. Dit, dikwijls vergeten, erfgoed dreigde lange tijd te verdwijnen. De opgelegde modernisering van alle Belgische liften zou namelijk onherroepelijk hun historische, esthetische en technische eigenschappen beschadigen. Dankzij een initiatief van Brussels staatssecretaris bevoegd Erfgoed Pascal Smet wordt dat nu verijdeld.
“Sinds ik bevoegd werd voor Brussels Erfgoed ben ik me bewust van de problemen met oude liften van voor 1958. Door de huidige veiligheidsnormen dreigen ze te verdwijnen of beschadigd te worden. Dit zou doodzonde zijn, want er zijn heel wat architecturale parels bij.
Daarom besloot ik, in overleg met de vzw Save Our Elevator vzw, om Homegrade de opdracht te geven een inventaris op te maken van deze historische liften. Het doel is eenvoudig: eenmaal alles is geïnventariseerd, willen we deze liften kunnen moderniseren met respect voor de historische waarde. Dit was binnen de huidige federale regelgeving niet mogelijk en daarom werken we samen met de federale overheid aan een herziening van de wetgeving op dit gebied. De komst van Pierre-Yves Dermagne (federaal vice-eersteminister en minister van Economie en Werk) was belangrijk in dit dossier. Hij kent de problematiek en wil de regelgeving herzien zodat we er voor kunnen zorden dat onze vele prachtige historische liften kunnen blijven bestaan,” verklaart Pascal Smet, staatssecretaris bevoegd voor Erfgoed.
“Mijn administratie en ik onderzoeken of de einddatum voor de renovatie van historische liften kan worden verschoven. Dat lijkt me essentieel om het erfgoed niet in gevaar te brengen”, legt Pierre-Yves Dermagne uit.
“Ik heb mijn administratie bovendien gevraagd om in dialoog te gaan met de gewesten over de afgifte van gewestelijke attesten waarin de historische waarde van de liften wordt bewezen. Op die manier zouden historische liften extra uitstel krijgen voor de beveiliging ervan,” besluit de vice-eersteminister.
In 2020 heeft de Pascal Smet Homegrade (het advies-en begeleidingscentrum voor huisvesting in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en urban.brussels (het gewestelijk bestuur bevoegd voor stedenbouw en erfgoed) de opdracht gegeven om tegen eind 2021 een inventaris van liften met erfgoedwaarde op te stellen. Deze opdracht begint vandaag en bouwt voort op de expertise die de vzw Save Our Elevators door de jaren heen heeft verworven. We lanceren dan ook een oproep aan alle eigenaars van oude liften. Ze kunnen vragen om hun oude lift in de inventaris op te nemen en om een erkenningsbewijs van de historische waarde door een onlineformulier in te vullen op de website van Homegrade. Die laatste zorgt ervoor dat de modernisering met respect voor het erfgoed gebeurt.
Er mag geen tijd verloren gaan. Liften die voor 1958 geplaatst werden, moeten namelijk ten laatste op 31 december 2022 worden gemoderniseerd of, als dat niet gebeurt, over een afwijking beschikken op basis van het door het Gewest bewezen historische karakter.
Technische aspecten
De aanpassing aan de normen houdt onder andere in dat een Externe dienst voor technische controle (EDTC) een risicoanalyse uitvoert. Die standaardanalyse is niet altijd aangepast aan de bijzonderheden van oude liften. Bepaalde veiligheidsmaatregelen kunnen de kenmerken van het toestel en het gebouw waarin het zich bevindt namelijk gevoelig aantasten.
De federale wetgeving voorziet dat er rekening kan worden gehouden met de historische waarde bij de aanpassing van de lift aan de normen. In dat geval kan de EDTC een risicoanalyse op maat uitvoeren, bijvoorbeeld op basis van de Kinneymethode. Er kunnen alternatieve veiligheidsmaatregelen worden voorgesteld om bij de modernisering van de lift het erfgoed te respecteren. Die maatregelen zijn evenredig aan de risico’s die worden onderscheiden.